graj dalej

logo

Baza wiedzy

Artykuły dla dorosłych czytelników

Dla dociekliwych - historia szkoły

W średniowieczu przywilej uczenia się miała wyłącznie męska młodzież. Szkoły organizowane były przez (Kościół, tzw. szkoły parafialne lub katedralne). Na tę epokę przypada okres rozwoju i rozkwitu szkolnictwa, a szkoły funkcjonowały nie tylko w miastach, lecz także na wsiach. Uczono pisania (kaligrafii), czytania i liczenia, łaciny, a przedmioty wykładane były w języku polskim.

Pierwszy uniwersytet w Polsce powstał w 1364 roku i został założony przez króla Kazimierza Wielkiego, aby zapewnić młodzieży polskiej szkolnictwo wyższe i uniknąć wysyłania jej za granicę, gdyż nie każdą rodzinę było na to stać. Niestety po śmierci króla uniwersytet upadł, ale dzięki zabiegom królowej Jadwigi i jej męża króla Władysława Jagiełły w 1400 roku znowu został powołany do życia. Królowa wszystkie swoje kosztowności zapisała na rzecz uniwersytetu.

W XVII i XVIII wieku rozwój szkolnictwa polskiego został gwałtownie zahamowany. Przyczynami takiego stanu rzeczy były: ograniczone wymagania programowe (w szkołach uczono głównie retoryki i gramatyki, bo szlachcic musiał umieć poprawnie i kwieciście się wysławiać), nieudolne rządy szlachty, rozbiory Polski (jak pamiętamy, trzy), rozwiązanie w 1773 roku przez papieża Klemensa XIV zakonu jezuitów (to właśnie z tego zakonu wywodziła się większość nauczycieli).

Na wniosek kolejnego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 14 października 1773 roku powołano do życia Komisję nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mającą, czyli Komisję Edukacji Narodowej (było to pierwsze w ówczesnej Europie Ministerstwo Oświaty). Komisja ta przeprowadziła wiele reform, a niektóre z nich obowiązują współcześnie. Do dziś wykładane są takie przedmioty, jak: język polski, matematyka, fizyka, chemia, wychowanie fizyczne. Wprowadzono polską terminologię do takich dziedzin wiedzy, jak fizyka, czy chemia (Towarzystwo nad Księgami Elementarnymi).